Ngăn Doanh Nghiệp Trục Lợi Chính Sách Khi Bù Trừ Lỗ Từ Bất Động Sản

Quốc hội ngày 12/5 thảo luận dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), trong đó đề xuất cho phép doanh nghiệp bất động sản bù trừ lãi từ kinh doanh bất động sản với lỗ từ các mảng hoạt động khác. Tuy nhiên, nhiều đại biểu nhấn mạnh cần thiết lập tiêu chí chặt chẽ để ngăn chặn doanh nghiệp gian lận, trục lợi chính sách.

Thay Đổi Trong Dự Thảo Luật

Hiện hành, doanh nghiệp không được bù trừ lãi từ kinh doanh bất động sản hoặc chuyển nhượng dự án với lỗ từ các lĩnh vực khác khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Quy định này nhằm đảm bảo nguồn thu ngân sách từ các khoản lợi nhuận lớn của ngành bất động sản. Tuy nhiên, dự thảo luật mới đề xuất “mở” quy định, cho phép bù trừ để tạo công bằng và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp bất động sản, tương tự các ngành nghề khác.
Ông Mai Văn Hải, Phó trưởng đoàn tỉnh Thanh Hóa, đồng tình với đề xuất nhưng nhấn mạnh cần có điều kiện và tiêu chí cụ thể. Ông cảnh báo nguy cơ doanh nghiệp cố tình tạo lỗ để giảm thuế, trục lợi chính sách, và đề nghị xử lý nghiêm các hành vi gian lận. Tương tự, ông Phạm Văn Hòa, đại biểu tỉnh Đồng Tháp, cho rằng việc không cho phép bù trừ lỗ giữa các lĩnh vực là bất hợp lý, đặc biệt với doanh nghiệp kinh doanh đa ngành. Ông đề xuất bổ sung quy định phòng ngừa để đảm bảo tính khách quan và công bằng.

Nguy Cơ Trục Lợi và Giải Pháp

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận định chính sách bù trừ lỗ có thể bị doanh nghiệp lợi dụng để giảm nghĩa vụ thuế thông qua việc hạch toán lỗ có chủ đích. Do đó, cơ quan này yêu cầu Chính phủ đánh giá tác động kỹ lưỡng, chịu trách nhiệm loại trừ rủi ro và đảm bảo không ảnh hưởng đến nguồn thu từ bất động sản. Dự thảo cũng bổ sung quy định về chuyển lỗ, cho phép doanh nghiệp chuyển lỗ sang năm sau để trừ vào thu nhập tính thuế, với thời gian tối đa 5 năm.
Ông Đào Chí Nghĩa, Phó trưởng đoàn TP Cần Thơ, cho rằng thời gian chuyển lỗ 5 năm là quá dài, dễ bị lợi dụng để giảm thu nhập tính thuế. Ông đề nghị rút ngắn thời gian này và bổ sung tiêu chí cụ thể để ngăn doanh nghiệp báo lỗ giả nhằm trốn thuế. Ông cũng nhấn mạnh khó khăn trong xử lý các trường hợp cố tình gian lận, đòi hỏi cơ chế kiểm soát chặt chẽ hơn.

Ưu Đãi Thuế và Tái Cơ Cấu Doanh Nghiệp

Dự thảo luật quy định mức ưu đãi thuế 15-17% không áp dụng cho thu nhập từ chuyển nhượng vốn bất động sản, dự án đầu tư hoặc khai thác tài nguyên quý hiếm. Ông Đào Chí Nghĩa cho rằng quy định này có thể cản trở hoạt động mua bán, sáp nhập và tái đầu tư, đặc biệt khi xu hướng này ngày càng phổ biến. Ông đề xuất mở rộng ưu đãi thuế cho các loại hình bất động sản công nghiệp, logistics, khu công nghiệp công nghệ cao, cũng như chuyển nhượng vốn trong trường hợp tái cơ cấu doanh nghiệp, nhằm khuyến khích đầu tư và tăng động lực cho nhà đầu tư.
Việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp là bước đi quan trọng để hỗ trợ doanh nghiệp bất động sản, nhưng cần đi kèm cơ chế kiểm soát chặt chẽ. Các đại biểu nhấn mạnh rằng chính sách phải đảm bảo công bằng, minh bạch và không để doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở, từ đó duy trì nguồn thu ngân sách và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.