Kiến nghị bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, xã: Giải pháp tháo gỡ vướng mắc đầu tư?

Thực trạng quy hoạch đất đai hiện nay

Theo quy định hiện hành, quy hoạch sử dụng đất đang được lập ở nhiều cấp độ: quốc gia, tỉnh và xã. Tuy nhiên, thực tế triển khai nhiều năm qua cho thấy, khoảng 90% quy hoạch sử dụng đất không thực hiện được hoặc buộc phải chỉnh sửa cục bộ, trong khi luật lại không cho phép điều chỉnh linh hoạt. Điều này dẫn đến ách tắc trong đầu tư, gây khó khăn cho phát triển kinh tế – xã hội ở nhiều địa phương.

Ngay cả khi các đô thị đã phủ kín quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc 1/2.000, nhu cầu nhà ở của người dân vẫn vượt xa khả năng đáp ứng, kéo theo tình trạng vi phạm trật tự xây dựng. Bên cạnh đó, trong quá trình phân chia đất đai, đặc biệt là thừa kế, nhiều trường hợp rơi vào bế tắc do vướng phải quy hoạch “treo” chưa triển khai.

Kiến nghị bỏ quy hoạch cấp tỉnh và xã

Trước bất cập này, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP HCM đã kiến nghị bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, xã, chỉ giữ lại quy hoạch cấp quốc gia. Theo Viện, việc này sẽ:

Giảm chồng chéo thủ tục, tinh giản hệ thống hành chính.

Tháo gỡ vướng mắc đầu tư, tránh tình trạng quy hoạch hình thức, khó khả thi.

Vẫn đảm bảo quản lý nhà nước, vì kế hoạch sử dụng đất đã được phân bổ từ Trung ương xuống địa phương.

Ông Phạm Viết Thuận, Viện trưởng, nhấn mạnh tại các đô thị lớn như TP HCM, việc phát triển thực chất dựa trên kế hoạch sử dụng đất và quy chế quản lý kiến trúc đô thị, chứ không phụ thuộc vào quy hoạch sử dụng đất. Do đó, loại bỏ cấp tỉnh, xã không ảnh hưởng đến quản lý, mà ngược lại còn tạo sự linh hoạt, thuận lợi cho chính quyền.

Quan điểm từ các địa phương và bộ ngành

Không chỉ TP HCM, trước đó nhiều địa phương phía Bắc cũng đề nghị bỏ quy hoạch cấp xã với kỳ hạn 10 năm, thay bằng kế hoạch 5 năm nhằm dễ điều chỉnh, bám sát thực tế.
Đáng chú ý, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng có cùng quan điểm, cho rằng chỉ cần duy trì kế hoạch sử dụng đất cấp xã theo chỉ tiêu phân bổ từ cấp tỉnh. Điều này sẽ tăng tính thống nhất trong quản lý, tránh lãng phí nguồn lực cho những quy hoạch khó khả thi.

Vấn đề đặt ra

Trong nhiều năm qua, nhiều hạng mục quy hoạch đất đai như lộ giới đường, công viên cây xanh, bến bãi, trường học, công trình công ích… đều khó thực hiện đúng kế hoạch. Điều này không chỉ gây lãng phí quỹ đất mà còn cản trở sự phát triển đô thị, tạo ra các khu “đất treo” tồn tại dai dẳng.
Việc bỏ quy hoạch cấp tỉnh, xã nếu được chấp thuận sẽ mang lại tính đột phá trong cải cách hành chính, giúp rút ngắn thời gian triển khai dự án và tạo môi trường đầu tư thông thoáng hơn. Tuy nhiên, cũng cần xây dựng cơ chế kiểm soát chặt chẽ ở cấp quốc gia để đảm bảo quy hoạch sử dụng đất vẫn phù hợp với đặc thù từng địa phương.

Kết luận

Kiến nghị bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, xã đang thu hút sự quan tâm lớn từ giới chuyên môn và các địa phương. Đây có thể coi là một bước cải cách mạnh mẽ, nhằm tháo gỡ nút thắt pháp lý, giảm tình trạng quy hoạch “treo”, đồng thời bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân và nhà đầu tư.
Trong bối cảnh nhu cầu phát triển đô thị, hạ tầng và nhà ở ngày càng tăng cao, một hệ thống quy hoạch đất đai tinh gọn, khả thi và minh bạch chính là nền tảng để thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh và bền vững.