Bộ Tư pháp Đề nghị Áp Giá Trần Nhà ở Xã Hội, Bộ Xây dựng Không Đồng Ý

Bộ Tư pháp đề xuất áp giá trần cho nhà ở xã hội trong dự thảo Nghị quyết chính sách đặc thù của Quốc hội nhằm đảm bảo quyền tiếp cận nhà ở của người thu nhập thấp. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng phản đối, cho rằng cần nghiên cứu thêm trước khi áp dụng.

Đề xuất của Bộ Tư pháp

Trong báo cáo thẩm định dự thảo Nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, Bộ Tư pháp đề nghị:

Bổ sung quy định giá trần cho việc bán và cho thuê nhà ở xã hội để đảm bảo người lao động thu nhập thấp tiếp cận được nhà ở.

Thêm quy định “hậu kiểm” nhằm tránh lạm dụng chính sách nhà ở xã hội.

Cơ quan Nhà nước xét duyệt hồ sơ người mua thay vì doanh nghiệp để đảm bảo minh bạch.

Áp dụng chế tài với chủ đầu tư không đảm bảo tiến độ dự án, như bắt buộc chuyển nhượng dự án cho nhà đầu tư khác để tránh lãng phí.

Thực trạng giá nhà ở xã hội

Giá nhà ở xã hội gần đây tăng mạnh tại nhiều địa phương. Tại Hà Nội, dự án tại Khu đô thị Hạ Đình (huyện Thanh Trì) có giá tạm tính 25 triệu đồng/m², tương đương 1,75 tỷ đồng cho căn lớn nhất. Dự án tại xã Kim Hoa (huyện Mê Linh) giá khoảng 21,2 triệu đồng/m², và tại Khu đô thị mới Kim Chung (huyện Đông Anh) là 18,4 triệu đồng/m². Trước năm 2023, giá nhà ở xã hội tại Thủ đô thường chỉ dao động từ 13-17 triệu đồng/m².

Tương tự, tại Thanh Hóa, dự án nhà ở xã hội tại khu đô thị trung tâm TP Thanh Hóa (Vinhomes Star City) có giá 20,65 triệu đồng/m². Theo Bộ Xây dựng, suất đầu tư nhà ở xã hội dưới 20 tầng chỉ khoảng 5,6-8,8 triệu đồng/m², cho thấy giá bán hiện cao hơn nhiều so với chi phí đầu tư.

Phản hồi từ Bộ Xây dựng

Bộ Xây dựng cho rằng việc áp giá trần cần được nghiên cứu kỹ lưỡng. Theo Luật Nhà ở 2023, giá thuê nhà ở xã hội do chủ đầu tư thỏa thuận với người thuê dựa trên khung giá của UBND tỉnh. Ví dụ:

Hà Nội: Giá thuê tối đa 198.000 đồng/m²/tháng, tương đương gần 14 triệu đồng/tháng cho căn 70 m².

Hải Phòng: Giá thuê tối đa 121.900 đồng/m²/tháng, tương đương hơn 8,5 triệu đồng/tháng cho căn 70 m².

Bộ này đề nghị chưa bổ sung giá trần vào dự thảo Nghị quyết nhưng đã tiếp thu ý kiến về “hậu kiểm” và bổ sung vào văn bản. Ngoài ra, Bộ Xây dựng đang xây dựng hệ thống thông tin nhà ở và thị trường bất động sản để quản lý dữ liệu người mua nhà ở xã hội, đồng thời yêu cầu doanh nghiệp chịu trách nhiệm về tiến độ và không trục lợi chính sách.

Mục tiêu phát triển nhà ở xã hội

Theo Đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030, cả nước đặt mục tiêu hoàn thành 130.000 căn vào năm 2024. Tuy nhiên, đến nay chỉ đạt 21.000 căn, tương đương hơn 16% kế hoạch. Giai đoạn 2025-2030, Thủ tướng giao nhiệm vụ phát triển 995.000 căn, trong đó Hà Nội cần hoàn thành 45.000 căn và TP HCM khoảng 67.000 căn.

Việc áp giá trần và các chính sách kiểm soát giá nhà ở xã hội tiếp tục là chủ đề gây tranh cãi, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng để vừa đảm bảo quyền lợi người dân, vừa tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư phát triển.